Του Βάιου Παπαδημητρίου, Ουρολόγου
Ζούμε τελικά κάτι που κανένας μας δεν περίμενε; Η απάντηση είναι όχι. Εδώ και δεκαετίες σημαντικοί επιστήμονες τόνιζαν πως είναι πιθανό να έρθουμε αντιμέτωποι με μία επιδημία που θα βρει απροετοίμαστα τα Συστήματα Υγείας και την ίδια την Ιατρική Επιστήμη. Φωνές που μάλλον πέρασαν στα ψιλά γράμματα των εφημερίδων και των ιατρικών περιοδικών. Ήδη από το 2018 υπήρχε αναφορά από ιολόγους στην Κίνα για έναν μεταλλαγμένο Sarsκορωνοϊο στις νυχτερίδες που μπορούσε να πολλαπλασιαστεί και σε κύτταρα πειραματόζωων (αρουραίων) στο εργαστήριο (Genomiccharacterization and infectivity of a novel SARS-like coronavirus in Chinesebats.EmergMicrobesInfect. 2018 Sep 12;7:154).
Η αλήθεια είναι πως αυτό που κυρίως φοβόμασταν και το αναφέραμε συνέχεια στις συναντήσεις μας και στους ασθενείς μας ήταν κάποιο μικρόβιο που θα είναι ανθεκτικό σε όλα τα διαθέσιμα αντιβιοτικά. Αυτό θα οφειλόταν στην κατάχρηση των αντιβιώσεων από ασθενείς και γιατρούς μετά το 1990 και ήδη βλέπουμε τέτοιες περιπτώσεις πανανθεκτικώνκολοβακτηριδιών και άλλων μικροβίων, όπως η Klebsiella, κυρίως σε νοσηλευόμενους Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Αυτό που προέκυψε όμως στο τέλος του 2019 ήταν κάτι περισσότερο ύπουλο: μία ιογενής λοίμωξη απέναντι στην οποία τα συστήματα υγείας και η ίδια η Ιατρική Επιστήμη δεν είχαν απάντηση. Μέχρι τώρα εστιάζαμε κυρίως στην Ογκολογία, στα καρδιαγγειακά νοσήματα και σε γηριατρικά προβλήματα, αφού το βασικότερο επίτευγμα της ιατρικής ήταν η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης.
‘Οι πολιτικές ηγεσίες κάποιων χωρών μάλιστα τρομοκρατήθηκαν και μόνο με την ιδέα τι θα γίνει τους επόμενους μήνες και προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν πολιτικά το πρόβλημα μεταθέτοντάς το χρονικά ή υποβαθμίζοντάς το, με αποτέλεσμα δυτικές χώρες, πλούσιες, με τα καλύτερα συστήματα υγείας να είναι αυτές που κατεξοχήν σήμερα υποφέρουν’, αναφέρει σε συνέντευξή του ο κύριος Α. Γραβάνης, Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Αυτή είναι η πραγματικότητα και για αυτό βλέπουμε χώρες, όπως η Βρετανία και οι ΗΠΑ που υποβάθμισαν αρχικά το πρόβλημα χωρίς να λάβουν ουσιαστικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης να αντιστρέφουν πλήρως τη στρατηγική τους σε λίγες εβδομάδες. Κανένα σύστημα υγείας, ακόμα και των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην ταυτόχρονη σοβαρή νόσηση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων από μία πάθηση για την οποία σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο.
Μία πρόσφατη δημοσίευση στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό Nature απαντά σε σημαντικό βαθμό στα σενάρια συνωμοσίας για ‘κατασκευασμένο’ ιό που αφέθηκε εσκεμμένα στην Κοινότητα (The proximalorigin of SARS-CoV-2, NatureMedicine 2020, 26, 450–452). Στο άρθρο αναφέρονται τα εξής: “είναι απίθανο o SARS-CoV-2 να προέκυψε μέσω εργαστηριακού χειρισμού ενός SARS-CoV-σχετικού κορωνοϊού. Επιπλέον, εάν είχε πραγματοποιηθεί γενετική χειραγώγηση, πιθανώς θα είχε χρησιμοποιηθεί ένα από τα διάφορα συστήματα αντίστροφης γενετικής που είναι διαθέσιμα για τους β- κορωνοϊούς. Ωστόσο, τα γενετικά δεδομένα δείχνουν αναμφισβήτητα ότι το SARS-CoV-2 δεν προέρχεται από το σκελετό κανενός προηγούμενου κορωνοϊού. Αντ 'αυτού, προτείνουμε δύο σενάρια που μπορούν εύλογα να εξηγήσουν την προέλευση του SARS-CoV-2: (i) φυσική επιλογή που έγινε πρώτα σε ζώο, πριν από τη μεταφορά του ιού στον άνθρωπο, και (ii) φυσική επιλογή που έγινε στον άνθρωπο μετά από τη μεταφορά του ιού από ζώο. Επίσης, συζητάμε κατά πόσο η φυσική επιλογή κατά τη διάρκεια της μετάβασης θα μπορούσε να οδηγήσει στον SARS-CoV-2. Παρόλο που τα στοιχεία δείχνουν ότι ο SARS-CoV-2 δεν είναι ένας σκοπίμως χειραγωγημένος ιός, είναι επί του παρόντος αδύνατο να αποδειχθούν ή να διαψευσθούν οι άλλες θεωρίες περί της προέλευσής του. Ωστόσο, δεδομένου ότι παρατηρήσαμε όλα τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του SARS-CoV-2, σε συναφείς φυσικούς κορωνοϊούς, δεν πιστεύουμε ότι οποιοδήποτε σενάριο ενός εργαστηριακώς-κατασκευασμένου ιού είναι εύλογο.”
Η Κίνα πιθανώς αρχικά υποβάθμισε τη βαρύτητα της κατάστασης και φίμωσε φωνές επιστημόνων τον Νοέμβριο του 2019. Ενδεχομένως και οι νεκροί εκεί να ήταν σημαντικά περισσότεροι. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας δέχεται σημαντικές επικρίσεις ότι άργησε να χαρακτηρίσει την διασπορά της νόσου ως ‘πανδημία’. Η λοίμωξη λόγω της παγκοσμιοποίησης και του ότι η Κίνα είναι σημαντικός παγκόσμιος οικονομικός παράγοντας, διαδόθηκε ταχύτατα σε χώρες που είναι δυσκίνητες στη λήψη περιοριστικών μέτρων λόγω της δημοκρατικής τους λειτουργίας, στο να πάρουν γρήγορες δηλαδή αποφάσεις περιορισμού των πολιτών τους. Έτσι καθυστέρησαν, ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκές χώρες. Είναι προφανές πως σε προβλήματα που άπτονται μιας θανατηφόρου πανδημίας, η δημοκρατία χρειάζεται νέες διαδικασίες. Όταν κινδυνεύουν να χαθούν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές, μια δημοκρατική χώρα οφείλει πρώτα απ’ όλα να προστατέψει τους πολίτες της και να κινηθεί ταχύτατα στην εφαρμογή βασικών κανόνων περιορισμού. Για ποια δημοκρατία θα μιλάμε σε διαλυμένες κοινωνίες με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς πολίτες;
Αυτή η πανδημία δεν θα είναι η τελευταία για το ανθρώπινο είδος… Κάθε λίγα χρόνια εμφανίζεται κι ένας ιός που μας απειλεί. Το βασικότερο που εύχομαι όταν η κατάσταση τεθεί υπό έλεγχο, είναι να θωρακιστούν τα συστήματα υγείας και οι κοινωνίες να διαθέσουν πόρους στην Υγεία και στην Ιατρική Έρευνα. Προς το παρόν το δυνατότερο όπλο μας παραμένει η κοινωνική αποστασιοποίηση για κάποιες εβδομάδες, ώστε ενδεχομένως στα μέσα Μαΐου σταδιακά να αποκατασταθούν οι λειτουργίες της κοινωνίας μας και να έχουμε αποτελέσματα από τις εκατοντάδες μελέτες που είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή παγκόσμια, ελπίζοντας σε αποτελεσματική θεραπεία και ανάπτυξη εμβολίου.
Του Βάιου Παπαδημητρίου, Ουρολόγου, Λαμία
Πηγή
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου