Με την βαθιά και ουσιαστική διανοητικότητα, η οποία τον χαρακτηρίζει, ο κορυφαίος Έλληνας καθηγητής Ψυχιατρικής Νίκος Τζαβάρας μιλάει σήμερα στο ygeia360.gr για τις ευθύνες της Ψυχιατρικής στον κοινωνικό στιγματισμό της ομοφυλοφιλίας, τον φόβο των τζιχαντιστών για τους ομοφυλόφιλους και την επιθυμία για την Δύση, επιθυμία η οποία κρύβεται πίσω από τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Συνέντευξη στον Βασίλη Βενιζέλο
- Κύριε καθηγητά, φοβάμαι ότι η Ψυχιατρική είναι ιδιαιτέρως ένοχη ως παράγοντας στιγματισμού της ομοφυλοφιλίας, από εκείνη την εποχή κατά την οποία η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία είχε επιβάλλει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα διεθνώς αυτόν τον σεξουαλικό προσανατολισμό ως μία ψυχική διαταραχή. Λυπάμαι να το πω, αλλά μάλλον αυτή η κατηγοριοποίηση ενεγράφη στο κοινωνικό φαντασιακό, ακόμη και έως τις ημέρες μας. Διαφωνείτε;
Νομίζω πως η κριτική τοποθέτηση απέναντι στην ιστορία της Ψυχιατρικής δεν είναι μόνον δικαιολογημένη αλλά και απαραίτητη για την πορεία που διαγράφει. Προφανώς είναι μία επιστήμη η οποία έχει υποστεί την διήθηση ιδεολογιών και προκαταλήψεων διαμορφωμένων από αιώνων δίχως να είναι πάντα σε θέση να τις αποκρούσει. Αντιθέτως, κατά διαστήματα τις ενίσχυσε καταχρώμενη το κύρος δήθεν αδιάψευστων εμπειρικών ή θεωρητικών κατακτήσεων όπως λ.χ. υποστυλώνοντας στο πρόσφατο παρελθόν του εθνικοσοσιαλισμού τον ρατσισμό μέσω της αποδοχής της γενικευμένης αρχής της κληρονομικότητας. Και είναι γνωστό πως αυτό που αποτέλεσε την αιτιολόγηση του ολοκαυτώματος επανέρχεται ως αιτιολόγηση του τότε μένους κατά των ομοφυλοφίλων για να εξασφαλιστεί η φυλετική υπεροχή και υγεία. Είναι δε μία τραγική ιστορική 'σύμπτωση' πως την ίδια εποχή περιγράφεται από τον Φρόυντ η ομοφυλοφιλία ως μία φάση της ατομικής ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης με την οποία προσεγγίζεται η οιδιπόδεια ωριμότητα και εδραιώνεται η σεξουαλική ταυτότητα. Ωστόσο θα υπερισχύσει η βάρβαρη καταδίωξη των ομοφυλοφίλων που οδηγούνται σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως!
Βεβαίως η βιαιότητα κατά της ομοφυλοφιλίας διαπιστώνεται σε πολλαπλές ιστορικές εποχές πριν ενσωματωθεί υπό την μορφή μιας διαστροφής σε εγχειρίδια της ψυχοπαθολογίας τα οποία εν πολλοίς πράγματι προέρχονται από την περίοδο του διαφωτισμού. Στις καλύτερες περιπτώσεις έως τις πρώτες δεκαετίες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο διατυπώνεται από ψυχιατρικής πλευράς το αίτημα της θεραπείας της ομοφυλοφιλίας – μιας διαστροφικής, νοσηρής απόκλισης όπως θεωρείται - καθώς ακόμη παραγνωρίζεται εν ονόματι μιας μονομερούς βιολογικής εξήγησής της η ουσιαστικότερη σημασία της. Ωστόσο, βαθμηδόν, η περισσότερο αξιολογικά ουδέτερη εξελισσόμενη επιστημονική έρευνα, η συνεισφορά της ψυχαναλυτικής ερμηνευτικής όπως και η επιτυχής διεκδίκηση της κοινωνικής χειραφέτησης των ομοφυλοφίλων γυναικών και αντρών οδήγησαν την ψυχιατρική σε αναθεώρηση και αλλαγή βασικών της θέσεων. Η ομοφυλοφιλία δεν συμπεριλαμβάνεται πλέον στις ταξινομήσεις των ψυχικών νόσων.
- Με φιλοσοφικο – ψυχαναλυτικούς όρους, ο γνωστός Γάλλος φιλόσοφος Αλαίν Μπαντιού υποστηρίζει κάπου ότι «... αυτές οι δύο υποκειμενικότητες, της επιθυμίας για τη Δύση και της επιθυμίας εκδίκησης και καταστροφής, κινούνται γύρω από τον ίδιον άξονα, που δεν είναι άλλος από την γοητεία την οποία ασκεί η κυριαρχία της Δύσης». Μετά την μαζική δολοφονία ομοφυλοφίλων στο Ορλάντο των ΗΠΑ από οπαδό του ISIS, αλλά και το μακελειό στις Βρυξέλλες και στην Κωνσταντινούπολη, επιβεβαιώνεται ο ισχυρισμός του Μπαντιού, κατά τη γνώμη σας;
Υπενθυμίζω ότι η απόρριψη της ομοφυλοφιλίας κάτω από διαφορετικές ιστορικές και πολιτισμικές συνθήκες δεν ήταν κάτι το ενιαίο. Ανάμεσα στις ίδιες θρησκευτικές, πολιτικές και ακόμη φιλοσοφικές φανατικές δοξασίες κατά της ομοφυλοφιλίας υπήρξαν αντιφρονούντες οι οποίοι τάσσονταν υπέρ της ανοχής και της ένταξης της ομοφυλοφιλικής συμπεριφοράς στο φάσμα των ανθρώπινων σεξουαλικών εκφάνσεων. Έτσι, κάτι που είναι γνωστό, πεφωτισμένοι διανοητές και θεολόγοι του σύγχρονου Ισλάμ προωθούν μία όλως διαφορετική αντίληψη για την ομοφυλοφιλία από εκείνη που διαφαίνεται στους υποστηρικτές ακραίων, φονταμενταλιστικών πεποιθήσεων. Νομίζω πως πέραν του φθόνου που έχει προφανώς μεταξύ άλλων ρίζες στην οικονομική ένδεια η δολοφονία νέων ανθρώπων σε ένα κέντρο όπου διασκέδαζαν γκέι και λέσβιες έχει και μία πρόσθετη συμβολικότητα: ο αφανισμός ομοφυλοφίλων αφορά εκείνη την πλευρά της δυτικής κοινωνικής χειραφέτησης που είναι για τους τζιχαντιστές ένα υπόδειγμα εκφυλισμού και κατ' επέκταση η ενσάρκωση εκείνου που οι ίδιοι δεν είναι, δεν επιτρέπεται να είναι οι τρομοκράτες. Οι δολοφόνοι διατυμπανίζουν την δική τους ιδεολογική ταυτότητα δίχως να θέλουν ή να μπορούν να αντιληφθούν ότι ο φθόνος τους περιλαμβάνει και την ασυνείδητη επιθυμία να απελευθερώσουν τις 'ανομολόγητες' πλευρές της δικής τους σεξουαλικότητας. Αυτές προβάλλονται στα σώματα των αθώων που κατακρεουργημένα εκφράζουν την απελπισία και το μίσος των τρομοκρατών να απαλλαγούν από το φάσμα της απειλητικής, δικής τους ομοφυλοφιλίας.
- Έχουμε πληροφορηθεί ότι οι τζιχαντιστές δένουν τα χέρια ομοφυλοφίλων πεισθάγκωνα και τους πετούν από ταράτσες σπιτιών, δολοφονώντας τους έτσι με έναν από τους πιο φρικτούς τρόπους. Έχετε υποψιασθεί γιατί τους δένουν τα χέρια, αφού μετά τους πετούν στο κενό; Φοβούνται τους ομοφυλόφιλους ακόμη και εκείνη την τελευταία στιγμή ή συμβαίνει κάτι άλλο;
Απαντώ καταφατικά. Ξέρετε στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού ανακαλύπτουμε εύκολα όμοιες καταστάσεις στις οποίες η ομοφοβία είχε ανάλογα χαρακτηριστικά. Σκεφτείτε πως η δαιμονολογία κατά τον Μεσαίωνα – σας παραπέμπω στο Malleus Maleficarum, στο 'Σφυρί των Μαγισσών', στο διαδεδομένο εγχειρίδιο αντιμετώπισης της παντοδυναμίας της μαγγανείας – συμφύρεται με τους φόβους του σοδομισμού και της αχαλίνωτης σεξουαλικότητας . Κατ' αναλογία ο Χίμλερ εξέφραζε τον φόβο πως στους ανδρικούς ομίλους επιβαλλόταν ο καταστροφικός αποκλεισμός της γυναίκας εξαιτίας της ισχύος της ομοφυλοφιλικής έλξης. Ο φόβος, λοιπόν, μπροστά στους ομοφυλόφιλους παίρνει συχνά, ακόμη και σήμερα στον δικό μας πολιτισμικό κύκλο, την παρανοϊκή διάσταση μιας απειλής – ιδίως όταν πρόκειται για άνδρες –η οποία συνοδεύει ένα πλήθος φαντασιώσεων διεισδύσεως, αισθήματα απέχθειας – αλλά συχνά και την αντιστροφή τους.
Πηγή
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου